Başkent’e içme suyu sağlayan havzaların
sürdürülebilir kullanımı için ‘özel hüküm belirleme’ çalışmaları yapan Ankara
Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) Genel Müdürlüğü, Çamlıdere Barajı ve Gerede
Işıklı Regülatörü’nün ardından Kurtboğazı, Eğrekkaya ve Akyar Barajları için de
“koruma planı” hazırladı.
Ankara’nın
içme suyu kaynaklarını korumak için harekete geçen ASKİ Genel Müdürlüğü; tarım,
sanayi ve yerleşim yerlerinin su havzaları üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak
için havza yönetmeliğine ek olarak “özel hüküm belirleme” çalışmaları
yürütüyor.
11
baraj ve gölet havzasını kapsayacak özel hüküm belirleme projelerinin 2022 sonuna
kadar tamamlamayı planlayan ASKİ Genel Müdürlüğü, şu ana kadar Gerede Işıklı
Regülatörü, Çamlıdere, Kurtboğazı, Eğrekkaya ve Akyar Barajları için “koruma
planı” hazırladı.
TEMEL
HEDEF: KİRLİLİKTEN KORUMA VE İYİLEŞTİRME
“İçme
ve Kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına Dair Yönetmeliği”nin 28 Ekim 2017’de
yayımlanmasının ardından Ankara’nın çevresindeki 11 baraj için ‘kirlilikten
koruma ve iyileştirme’ süreci başlatan ASKİ Genel Müdürlüğü, 9 Nisan’da
Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı’nda “Kurtboğazı-Eğrekkaya-Akyar Barajı Koruma
Planı ve Özel Hüküm Belirleme Projesi Havza Kapanış Toplantısı” düzeledi. ASKİ
Genel Müdür Yardımcıları Baran Bozoğlu ve Ekrem Akçul ile Kızılcahamam Belediye
Başkan Yardımcısı Yılmaz Özbek’in de katıldığı toplantıya; bölge halkı,
muhtarlar, sivil toplum kuruluşu ile kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri
yoğun ilgi gösterdi. Askı sürecinin tamamlanmasıyla koruma planına son şeklinin
Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından verileceği
bilgisinin paylaşıldığı toplantıda, özel hükümlerin de Resmi Gazete’de ilan
edilerek yürürlüğe gireceği bildirildi.
“HAVZALARIMIZDA
BÜYÜK BİR YANGIN VAR”
Kurtboğazı,
Eğrekkaya ve Akyar Barajlarını kapsayan üç havza için alınacak tedbirlerin
masaya yatırıldığı toplantının açılış konuşmasını yapan ASKİ Genel Müdür
Yardımcısı Baran Bozoğlu, su havzalarının kirlenme riski için ‘yangın’
benzetmesi yaparak, şöyle konuştu:
“Doğrudan
hissetmiyor gibi görünsek de şu an Ankara’ya su sağlayan havzalarımızda büyük
bir yangın var. Ne yazık ki havzalarımızda yeterince su yok. Kullanılabilir su
miktarı yüzde 15 seviyelerinde. Yıllar önce bilimsel raporlar da Ankara’da su
kıtlığının yaşanacağını öngördü. Maalesef artık bu krizi yaşayan bir nesiliz.
ASKİ bu konuda yoğun bir çaba harcıyor. Özellikle Ankara Büyükşehir Belediye
Başkanı Sayın Mansur Yavaş’ın talebi doğrultusunda özellikle sudaki fiziki
kayıp kaçaklar konusunda yoğun bir şekilde çalışıyoruz.”
İklim
değişikliğine uygun tedbirlerin alınması gerektiğine vurgu yaparak konuşmasını
sürdüren Bozoğlu, “Suda yaşanan problemlerin çözümünde en önemli konu iklim
değişikliğine uyum sağlamak. Yaşamımızı, tarımsal üretimimizi, hayvancılığı
kısaca her şeyi bu riski göze alarak şekillendirmemiz gerek. İşte içme suyu
kaynaklarımızı koruyabilmek, kaynaklarımızın paylaşımını insan ve doğa odaklı
yapabilmek bizim temel hedefimiz. Zaten uluslararası alanda Paris İklim
Anlaşması bu konuda somut hedefler ortaya koyuyor” dedi.
“ANKARA’NIN
SADECE YÜZDE 14’ÜNDEN SU TOPLAYABİLİYORUZ”
Su havzalarının korunmasının
ASKİ’nin en önemli önceliklerinden olduğunu belirten ASKİ Genel Müdür
Yardımcısı Baran Bozoğlu, çarpıcı tespitlerde de bulundu:
“Ankara’nın
yüz ölçümü 25 bin 632 kilometrekare ancak bu kadar geniş bir alan içinde sadece
3 bin 680 kilometrekarelik bir alandan yani kentimizin sadece yüzde 14,1’inden
sularımızı toplayabiliyoruz ve bu oldukça düşük bir oran. Bu çarpıcı tablo su
havzalarının daha dikkatli korunması gerektiğini açıklıyor. Bu kapsamda
havzalarımızı 6 gruba ayırdık. Çamlıdere Barajı ve Gerede Işıklı Regülatörü
için özel hüküm belirleme çalışması tamamlanarak uygulamaya geçildi. 2. grupta
Kurtboğazı, Eğrekkaya ve Akyar, 3. grupta ise Çubuk 2 ve Kavşakkaya Barajları
var. Çubuk 2 Barajı için çalışmaların önümüzdeki haziran ayına kadar biteceğini
tahmin ediyoruz. Onları Türkşerefli ve Peçenek takip edecek. Kargalı Barajı’nın
ihalesi de 2022’de yapılacak.”
Kesikköprü
Barajı için özel hüküm belirleme çalışmalarının 2022’de başlatılacağını ancak
yaşanabilecek su kıtlığı göz önüne alınarak bu tarihin 2021’e çekildiğini ifade
eden Bozoğlu, “Kesikköprü’yü de koruyucu bir yaklaşımla daha temiz tutma
hedefimiz var. Sayın Mansur Yavaş’ın hep söylediği gibi şeffaf, demokratik ve
katılımcı bir şekilde süreci yönetmeye çalışıyoruz” diye konuştu. ASKİ Çevre
Koruma ve Su Havzaları Dairesi Başkanlığı’nın Ankara’nın en büyük barajı
Çamlıdere ile Gerede Işıklı Regülatörü havzalarını için hazırladığı koruma
planı Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından onaylandığını belirten Bozoğlu,
koruma planının 27 Şubat 2020 tarihinde yürürlüğe girdiği bilgisini de
paylaştı.
GELECEK İÇİN MODELLEME ÇALIŞMASI
Havza
çalışmaları kapsamında bölgede yer altı ve yer üstü sularının numune alınarak
izlendiğini, ASKİ personelinin bölge halkı ile temas kurarak analiz çalışması yaptığını
da söyleyen Bozoğlu, ayrıca tarım, hayvancılık, turizm ve jeotermal
faaliyetlerin havzayı gelecekte nasıl etkileyeceğine dair bilimsel modelleme
çalışması yapıldığına da dikkat çekti.
Toplantıda
yapılan çalışmalara ilişkin teknik bir sunum gerçekleştiren İstanbul Teknik
Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Görgün de,
“Türkiye’de özel hüküm belirleme çalışmaları için ihaleleri ilk açan ve öncü
rol üstlenen belediye, Ankara Büyükşehir Belediyesi oldu. Amaç halkın havzadan en sağlıklı şekilde
yararlanmasını ve dengeyi sağlamak” dedi.
Kurtboğazı,
Eğrekkaya ve Akyar Baraj havzaları için hazırlanan “mutlak, kısa, orta ve uzun
mesafeli koruma alanı” planında,
-Reçetesiz
pestisit satışının yasaklanması,
-Organik
tarıma geçilmesi,
-Havzada
ipek böcekçiliği ve arıcılığa izin verilmesi,
-Olta
balıkçılığının yasaklanması,
-Göl
içine girilmemek şartıyla sportif maksatlı olta balıkçılığına izin verilmesi”
gibi
bir dizi ekosistemi koruyan maddeler de yer alıyor.